ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ - Η ΠΟΙΗΣΗ ΨΥΧΙΚΗ ΡΙΖΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΟΙΗΣΗΣ

Η ΠΟΙΗΣΗ ΨΥΧΙΚΗ ΡΙΖΑ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

✍Η 21η Μαρτίου ημέρα της εαρινής ισημερίας, έχει επίσης οριστεί και αναγνωριστεί και ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης,  έτσι από την μια η μέρα που τέμνει τον χρόνο ισαπέχοντας από το φως και το σκότος δίνοντας το κοσμικό σήμα για την έναρξη του έαρος, είναι και η μέρα που αφιερώνεται στην ποίηση. Ο συγκεκριμένος χρονικός συντονισμός εαρινής ισημερίας και αέρινης ποίησης βοηθά μάλλον στο να συλλάβουμε την ποίηση ως την δική μας εσωτερική ισημερία, αυτή που θα δώσει το σήμα για την έναρξη της ψυχικής μας άνοιξης.

Πέρα από τον εορτασμό μιας ημέρας ποίησης, ουσιαστικός σκοπός είναι να βρεθούμε σε μια γιορτή ποίησης συνεχή και αδιάλειπτη, όπως είναι και η φύση των ονειρικών ροών της που την μεταφέρουν από τους λειμώνες της φαντασίας στην κοίτη της πραγματικότητας. 

Άλλωστε, τί χρειάζεται μια μέρα ποίησης σε έναν κόσμο που έχει μάθει να τεμαχίζει τον χρόνο χρησιμοποιώντας τις μέρες σαν να πρόκειται για ανταλλακτικά μιας χρήσης;  Θα ήταν πιο ποιητικό μάλλον να κάνουμε τον ίδιο τον χρόνο μας ποίηση, -από το να αποκολλήσουμε από τον χρόνο μια μέρα για να την αφιερώσουμε στην ποίηση- , θα βλέπαμε τότε τις ημέρες και τις νύχτες σαν άγραφα ποιήματα από το τετράδιο της αιωνιότητας, τον άχρονο δηλαδή χρόνο που μπορούν και απολαμβάνουν οι ποιητές και όσοι τολμούν να αφιερωθούν στην ποίηση. 

Ασφαλώς, την ποίηση δεν την γιορτάζουν οι ποιητές…, δεν την στεφανώνουν με τις ψεύτικες γιρλάντες της δημοσιότητας για να την περιφέρουν εντός των τειχών της πόλης ως σε διαπόμπευση… Την ποίηση δεν την γιορτάζουν οι ποιητές, δεν έχουν την ανάγκη να λάβουν μέρος σε φιέστες δήθεν τιμητικές, να δώσουν το παρών σε κακέκτυπα δρώμενα ανάδειξης του οίστρου τους.

Στον χρόνο της «λήθη…νης» εποχής μικροί γυρολόγοι διαλαλούν την πραμάτειά τους και απαγγέλουν την πλήξη, γιορτάζουν την ιλιγγιώδη πτώση τους, σε αυτό το σημείο μηδέν δεν υπάρχει ποίηση να γιορτάζεται, δεν υπάρχουν ποιητές, παρά μόνο οι φθίνουσες σκιές τους…

Την ποίηση δεν την θυμούνται κάποια επετειακή ημερομηνία αυτοί που ζουν μαζί της μέρα νύχτα, που ξαγρυπνούν στο πλευρό της μέχρι να δακρύσουν με τα αστρικά τους μάτια στο λιβάδι της γλώσσας, αυτοί που ονειρεύονται την ζωή και την κάνουν ποίημα και ζουν το όνειρο-ποίημά τους έξω από τον ασφυκτικό κλοιό του χρόνου, μακριά από τον ανθρώπινο μικρόκοσμο και την παλινωδία του.

Ποίημα γιορτή του κόσμου…

Η ποίηση γιορτάζει με την μέθεξη της εαρινής πνοής της, θάλλουν με τον πάλλοντα ρυθμό της ανάσας της οι εραστές της, είναι η άνοιξη-γιορτή των ματιών της μούσας του ποιητή όταν βλέπει την άφατη λύτρωση και αγγίζει την ύπαρξη για να την αποθεώσει.

Στην εαρινή τροπή του ήλιου, στην τροπική εκεχειρία των πλανητικών ώσεων της γέννησης και της φθοράς, ο ποιητής λευτερώνει τον άνθρωπο από τον βρόχο της βαρύτητας, με το ωστικό κύμα της αέναης λέξης του απεγκλωβίζει τον ορίζοντα γεγονότων από την εγγύτητα του θανάτου, ο ποιητής Διόνυσος και ο ποιητής Απόλλωνας με τη λύρα των Μουσών στα χέρια ανυψώνει τον χρόνο στην αιωνιότητα.

Εκφέρει τα δικά του ρήματα μέσα στην δίνη της ιστορίας για να την μεταστοιχειώσει, απαγγέλει τη φωτιά, σμιλεύει τη γη, ρέει στους μαιάνδρους του χρόνου όπως το νερό, χορεύει με τα πέπλα του Νου στον αέρα. Ενώνονται τα στοιχεία για να γίνει το σώμα - ποίημα, να ανοίξει ο ουρανός στην έκπληξη του ποιητή, να γεμίσει καινούργιες ανατολές ο ορίζοντας.

Η ποίηση αποτελεί το μόνιμα εύφλεκτο υλικό της εσωτερικής μας ζώνης που αναφλέγεται με ματωμένα συναισθήματα, εκτροχιασμένα βλέμματα, απύθμενες προσδοκίες, αντίρροπα σχέδια, εκπρόθεσμες αποφάσεις, ανατρεπτικές υποσχέσεις…, είναι οι απάτητες εκτάσεις του νου που τις γεμίζει φωτιά με την φλεγόμενη γλώσσα της, πυρπολεί την σκέψη σπέρνοντας στην αντίληψη τους πυρφόρους αστρικούς της σπόρους.

Δεν έχει σκοπό να μας εντάξει σε κάποιο πλαίσιο απ΄όπου θα αναπτυχθεί η διάνοιά μας, δεν έχει σκοπό να δασκαλέψει την λογική μας, να συνετίσει το πνεύμα μας,  δεν κυριολεκτεί σε καμία της εκδίπλωση, σε κάθε της ρήμα κάνουμε ένα ακόμα βήμα προς το άγνωστο, θα κάνει τα πάντα για να μας βγάλει εκτός προορισμού, χωρίς ενδοιασμούς μάς πηγαίνει απέναντι από το γνωστό και το έκδηλο, τρυπώνει όπως ο άνεμος στις χαραμάδες για να παρασύρει με την ατιθάσευτη ορμή της κάθετι εγκατεστημένο και κατεστημένο.

Σε εποχές που η επιφάνεια έχει τον πρωτεύοντα ρόλο και το βάθος των πραγμάτων χάνεται κάτω από την κατοχή των σημείων, η ποίηση συνεχίζει να θρέφει την ρίζα του ανθρώπου με τον φωτοβόλο ουρανό της, να δίνει και άλλο τόπο στο άτοπο, να μεταφέρει εντός μας την αέναη τροχιά της, ζυμώνοντας τον χρόνο με την αιωνιότητα, μπολιάζοντας την φαντασία στην πραγματικότητα, εξαχνώνοντας τον θανάτο από την ζωή.

Η αλήθεια του έθνους στον καθρέφτη της ποίησης

Δώσαμε ως κοινωνία μεγαλύτερη σημασία στο πρόσκαιρο και ξεχάσαμε το παντοτινό. Η λογοτεχνία ενός έθνους αντικατόπτριζε πάντα την ευρωστία του, η ποίησή του ήταν ανάλογη της ακμής του και οι ποιητές του οι αληθινοί πρεσβευτές του στον κόσμο, αυτοί που κερνούσαν την ψυχή του έθνους στους ανθρώπους για να μεταλάβουν την ζωοδότρα διάρκειά του και να συνεχίσουν με τις πάγκοινες και πανανθρώπινες σημασίες του, στο απειροστό πεδίο της δημιουργικότητας.

Σε εποχές παρακμάζουσες και άνευ σκοπού… η ποίηση οπλίζει το όπλο της γλώσσας και το γεμίζει με λέξεις για να νικήσει ο άνθρωπος τον δυνάστη του που πάντα είναι ο φόβος. 

Ο σκυθρωπός «γίγαντας» που απομυζά την ουσία του ανθρώπου που ξέχασε την αλήθειά του, ο φόβος που τοποθέτησε τον εαυτό κάτω από τη σκιά του εγώ.

Η ποίηση δεν ταιριάζει σε καμία νόρμα, δεν συγκατανεύει σε κανένα θεσμό, θα εκτραπεί από κάθε εξουσία για να δώσει τους δικούς της νόμους, να λευτερώσει τον άνθρωπο από την σκληρή και μαύρη φυλακή του∙ εκεί που η πραγματικότητα στερεί τον άνθρωπο από την αναπνοή του και την ζωή, η ποίηση θα πετάξει την μάσκα της μετριότητας και της πειθήνιας υποταγής, θα βγει μπροστά για να σπάσει τους κανόνες, θα λιώσει με την φωτιά της τις αλυσίδες για να τινάξει στον αέρα την μουχλιασμένη πρόσοψη του κόσμου.

Ποίηση σημείο αναφοράς, αναφορά αόρατων σημείων…

Η ποίηση καλεί πάντα τον άνθρωπο έξω από την σπηλιά του, να επικοινωνήσει με το φως που έχει φωλιάσει μέσα του και να γεμίσει με φωταυγάζουσα ατμόσφαιρα την απεραντοσύνη του. Δίνει την υπερβατική της σημασία στην λογική, τον αείζωο παφλασμό του απείρου στο πεπερασμένο.

Αφορά εκείνους που μ΄ έναν μυστικό τρόπο ξέρουν να συνδέονται με όλα τα πράγματα, που μπορούν να μεθάνε από φως με την αρμύρα του αέρα, που ρουφάνε από την εμπειρία τη μικρή λεπτομέρεια που αλλιώς θα πετιόνταν στον κάδο της κυριολεξίας.

Έρχεται από κείνη τη χώρα της παιδικής ηλικίας που κάτι έχει μείνει ανολοκλήρωτο, όπου η έλλειψη της κυριολεξίας γέμισε με άυλο χρυσάφι τα κιούπια της δεκτικότητας και άφησε ανοιχτές τις πύλες για ελεύθερες πτήσεις.

Θέλησαν πολύ οι κάθε λογής -ισμοί να φέρουν την ποίηση στα μέτρα τους, να την ξαπλώσουν στην προκρούστεια κλίνη τους για να την παραδώσουν έπειτα στην κοινωνία ως άλλο ένα επικοινωνιακό μόρφωμα, άλλη μία εκ των “καλών τεχνών” που η μαγιά της θα αρκούσε για να δημιουργήσει την ζύμη των θεσμοθετημένων κανόνων μας, αλλά η ποίηση δεν τους έκανε ποτέ τη χάρη, δεν πορεύτηκε προς καμία περιχαρακωμένη κατεύθυνση.

Αντίθετα, έδωσε στην τέχνη τα δικά της πύρινα στοιχεία για να την συντροφεύσει στην ανατροπή και στην έκρηξη, κάτι που είχε συλλάβει ο Ντελακρουά διακηρύσσοντας πως «δεν υπάρχει τέχνη χωρίς ποίηση», έφερε την φωτιά στον άνθρωπο κι ας καταδικάστηκε ο ποιητής να είναι αλυσοδεμένος στον Καύκασο της ύλης, αυτός, ένας χρησμοδότης του πνεύματος.

Από τον τρίποδα των Δελφών, εκεί στο χάσμα ανάμεσα στη γη και στον ουρανό, ανάμεσα στην ύπαρξη και στην ανυπαρξία, στο χρόνο και στην αιωνιότητα, η ποίηση κυλάει με την υπερφωτεινή της ταχύτητα στις φλέβες του κόσμου, δίνοντας τους χρησμούς της στους ποιητές.

Είναι αυτοί που στέκονται αιωνίως στην μεθόριο της πραγματικότητας για να συλλάβουν τον πυρ-αιθέριο παλμό της, να φέρουν από το ανεκδήλωτο στο εκδηλωμένο την άδηλη μορφή των πραγμάτων, εντυπώνοντας τα στο εκμαγείο του φωτός.

Ο ποιητής κομήτης του απείρου…

Με υλικά την γλώσσα και την εκκωφαντική σιωπή της, οι ποιητές συνομιλούν με τα όνειρα των παλιών θεών φέρνοντας στο σήμερα το αρχαίο μέλλον, χωρίς συμβιβασμούς είναι πάντα έτοιμοι για την ανατροπή του παλιού κόσμου,  να διαλύσουν την παλιά συνθήκη, να καταργήσουν το καθ-ιερωμένο ψέμα.

Δεν είναι αυτού του κόσμου οι ποιητές, δεν έχουν σχέση με τις έννομες επιταγές του, άλλωστε το ποίημα είναι εντελώς άχρηστο για κάποιον που στέκεται απ΄ έξω από τη φωτιά της ποίησης, δε μπορεί να νιώσει τη καύτρα του στα σωθικά του, δε μπορεί να γεμίσει τα χέρια του με λάβα από λέξεις, έτσι που να γεμίσει τον κόσμο από τη φωτιά του.

Οι ποιητές είναι οι άνθρωποι που σα φλεγόμενοι κομήτες διέσχισαν το στερέωμα ετούτου του (αποκομμένου από τα υπόλοιπα πλάσματα του σύμπαντος) κόσμου.

Βίαιοι σα σαΐτες φωτός σε εποχές που το σκοτάδι μοιράζονταν απλόχερα στις μάζες, ποιητές που ενδύθηκαν την καλοσύνη του κόσμου μέχρι να φτάσουν στο σταυρό, μέχρι ν΄ αναστηθούν στα αιώνια Ηλύσια Πεδία.

Καταραμένοι για τους άλλους, ποιητές-φωτιές που καίγονται ακόμα στις σελίδες του κόσμου, ο Ρεμπώ να πεθαίνει μέσα σε ένα τρεμώδες παραλήρημα, ο Μπωντλαίρ αηδιασμένος από τους νόμους, ο Μπλέηκ να σπάει τα κάγκελα που οι θρησκείες φυλακίζουν το ανθρώπινο πνεύμα, ο Πόε να πεθαίνει μια παγωμένη νύχτα του χειμώνα στην ουρά σ΄ ένα συσσίτιο για απόρους, ο Νερβάλ να είναι κρεμασμένος σ΄ έναν φανοστάτη, ξημερώματα σ΄ ένα χιονισμένο Παρίσι, ο Ρίλκε να ποτίζει με τα δάκρυα της ύπαρξης την ανυπαρξία, ο Χαίλντερλιν να ζει απομονωμένος σαν αρχαίος μύθος, ο Λασεναίρ εγκληματίας και ποιητής, ο Καρυωτάκης να χαιρετάει από το βυθό της θάλασσας τον κύριο νομάρχη, ο Λαπαθιώτης ντυμένος σκοτεινή σκιά του σκοταδιού να ερωτεύεται το είδωλό του…

Οι ποιητές τόλμησαν να βαδίσουν αδούλωτοι στην Ατλαντίδα τους φτιάχνοντας γέφυρες από λέξεις και συναισθήματα, από φωτιά και νερό, να δώσουν και άλλο ουρανό στον νου για να μπορέσουν οι άνθρωποι να δουν την κορυφή του αόρατου, να αγγίξουν τον ματωμένο ήλιο καθώς ανατέλλει στον ορίζοντα των επιθυμιών τους, να ανέβουν τον δικό τους Όλυμπο και από εκεί να δρασκελίσουν το Παν, το παρα-κείμενο της ποίησης σύμπαν.

Σήμερα, είναι επιτακτικό περισσότερο από ποτέ να βγούμε στο ξέφωτο της ποίησης, σήμερα που η παγκόσμια ασθένεια καταλύει το δεσμό της αδερφικότητας και ο άνθρωπος παρασύρεται στην σκοτεινή κρύπτη της αβεβαιότητας. Ξεχνάει την ουσία του αγκυλωμένος στην σκληρή επιφάνεια της μάσκας του, αναπνέει ρηχά δειλιάζοντας απέναντι σε αόρατους εχθρούς, υποχωρεί από το συμπαντικό του όραμα έναντι μιας παγκοσμιοποιημένης επιταγής.

Ας αφήσουμε την φωτιά της ποίησης να λιώσει στις φλόγες της τα όνειρα της ανθρωπότητας, μέχρι την τελική αφύπνιση. 

Εκεί θα ξαναγίνουν ποιήματα με το πρώτο φως της μέρας.

Στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Δάφνης θα βρείτε μια μεγάλη και σημαντική συλλογή από ποιητές και ποιήτριες, Έλληνες και ξένους, παλιότερους και νεότερους, μοντέρνους και παραδοσιακούς. 

Αγαπώντας και διαβάζοντας ποίηση θα συντονιστείτε  με την μαγική της διάσταση και θα μεταφερθείτε στην αιώνια χώρα που μας οδηγεί ο παλμός της, την χώρα της ελευθερίας και της αναγέννησης του νου, της έκλαμψης του πνεύματος και της ψυχικής αρμονίας.🔵

 

Εκ μέρους της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης

Αργύρης Καραβούλιας

Συγγραφέας - Δημοσιογράφος 

                  

   

                    

ΓΥΝΑΙΚΑ - ΤΟ ΑΙΘΕΡΙΟ ΑΡΩΜΑ ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

 ΓΥΝΑΙΚΑ -ΤΟ ΑΙΘΕΡΙΟ ΑΡΩΜΑ 

ΤΗΣ ΥΠΑΡΞΗΣ

✍Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αδράξτε την ευκαιρία και εντρυφήστε ακόμα περισσότερο στην γυναικεία γραφή, διαβάστε γυναίκες συγγραφείς και περιπλανηθείτε στην πιο γλυκιά διανοητική περιπέτεια.

Ερχόμενοι σε επαφή με την γυναικεία φύση μέσα από την δική της υπο-γραφή,  θα βρείτε συναρπαστικούς τόπους για να γνωρίσετε και θα ανακαλύψετε μοναδικούς θησαυρούς του πνεύματος.

 

Η γυναίκα ασφαλώς δεν χρειάζεται ειδική μέρα εορτασμού σε κάποιο καταχωρημένο εορτολόγιο, είναι η ίδια η μέρα του κόσμου που ανατέλλει την άφιξη του όντος... 

 

Προσφέρει με την σύμφυτη  σοφία της την ανάγνωση της πλευράς εκείνης του κόσμου που εδρεύει η αλήθεια, η γυναίκα-ροή που ξεκλειδώνει τα μυστικά της δημιουργίας με την άπειρη κατα-νόησή της...

 

Γυναίκα Φαντασία, Ευλογία της ύπαρξης που ριζώνει στο πνεύμα για να γεμίσει με τα ανθισμένα της δώρα την ζωή, φαντασία γυναίκα που συνεχίζει να εγείρει με το διαμαντένιο της ραβδί την συνείδηση διανοίγοντας το ανθρώπινο στοιχείο στην μαγική του διάσταση. 

Η φαντασία, αιώνια πλευρά του θηλυκού, γίνεται ο γόνιμος τόπος που πάνω του βλασταίνει το δέντρο της συνείδησης που θα δώσει τους ηδείς καρπούς της γνώσης.

 

Γυναίκα Μούσα, η ολολαμπής μορφή που ξεχύνεται σαν φωτεινός άνεμος από τον Όλυμπο του κόσμου για να εμφυσήσει στην καρδιά και στον νου την έμπνευση, να δώσει στους καλλιτέχνες, - σε όσους δηλαδή δεν έχασαν την πρωταρχική κλίση στην ενατένιση του ωραίου - , τον τρόπο να συνυπάρχουν με την άλλη πλευρά της σελήνης, να συνομιλούν με τα άλικα σύννεφα στους ουρανούς, να ματώνουν μαζί με τα τριαντάφυλλα στα διάκενα του χρόνου…

Γυναίκα Πέρασμα, σημείο διολίσθησης στην ψυχή των πάντων, εκεί που το παλλόμενο φως των πραγμάτων δεν συμπυκνώνεται σε ερμηνείες και σε οριοθετήσεις, εκεί είναι που η γυναίκα με την ανεπαίσθητη δόνησή της συμμετέχει στην κοσμική εξέλιξη πέρα και έξω από τα παιχνίδια κυριαρχίας που επιβάλλουν τα ανδροκρατούμενα μοντέλα επιβολής.

Γυναίκα, όνομα και σύμβολο, αίσθηση και διαίσθηση, φαντασία και όνειρο, τόπος που πάνω του χορεύουν τα αστρικά σμήνη των προσδοκιών μας, νόστος που ενσταλάζει στην μήτρα της ύπαρξης τον ερχομό στην παντοτινή μας Ιθάκη, δηλαδή τον ύψιστο προ-ορισμό μας.

Στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Δάφνης θα βρείτε δεκάδες βιβλία γραμμένα από γυναίκες που έδωσαν με την γραφή τους ένα καινούργιο σύμπαν κατανόησης, γυναίκες συγγραφείς, ποιήτριες, επιστήμονες, κοινωνικές ακτιβίστριες, βιβλία γραμμένα μέσα από διαφορετικές οπτικές και προσεγγίσεις. 🔵

  

 

 

 

Εκ μέρους της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης

Αργύρης Καραβούλιας

Συγγραφέας - Δημοσιογράφος 

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ: Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ ΣΤΟΥΣ ΑΡΡΗΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

 ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ 

ΣΤΟΥΣ ΑΡΡΗΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ 

ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

✍Ύπαρξη χλωμή, φέγγει από μέσα με το ανέσπερο φως των άστρων που κυοφορεί, χέρια τρεμάμενα από το μέθυσμα των λέξεων, σκιά ανάμεσα στο ημίφως και το απαύγασμα της ψυχής, νεύμα μυστικό, τα γραπτά του μικρή λίμνη γεμάτη με φθόγγους και αναστεναγμούς, ευχές και αναθέματα, όνειρα ποτισμένα με το νερό του ήλιου στην παλιά σελίδα...

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης είναι ο συγγραφέας που μαγεύει με το σύθαμπο της γλώσσας του, το ημίφως του ύφους του, την αμφιλύκη της γραφής του, στέκεται ανάμεσα στο θάμβος του μεσημεριού και το μούχρωμα του σούρουπου, τεντώνει το χρυσό νήμα των λόγων του οριοθετώντας την δική του Ελλάδα, την γεμάτη λασπωμένο χώμα και στραφταλιστό ουρανό, ιδέες και ένστικτα, άφατη θλίψη και κύματα αφρίζοντα από πελάγη ευτυχίας.

Γεννήθηκε στην Σκιάθο, σαν σήμερα στις 4 Μαρτίου το 1851, και πέθανε στο αγαπημένο του νησί το 1911 στις 2 Ιανουαρίου, ενώ φέτος συμπληρώνονται 170 χρόνια από την γέννησή του και 110 χρόνια από τον θάνατο του.

Στάθηκε φάρος - μοναχικός και απρόσιτος - των ελληνικών γραμμάτων, έρημος, γεμάτος από καλοσύνη και αγάπη για τον άνθρωπο, βάδισε ατάραχος το δικό του μονοπάτι χωρίς να ξεφύγει στιγμή από τον προορισμό του, ένας προορισμός συνυφασμένος με την λύτρωση του ανθρώπου από τον πόνο που βαραίνει την μικρή ζωή του.

Σπάνια μορφή της λογοτεχνίας, φως ασάλευτο που καίει μες στην θύελλα του κόσμου, ζώνει με προσευχές τον άνθρωπο, και η γραφή του μια προσευχή για την τραγική μοίρα είναι, μια ικεσία στου θεού την καρδιά από έναν ταπεινό υπηρέτη του.

Το ορυχείο της γλώσσας του το έσκαψε πολύ βαθιά, έφτασε μέχρι την φλέβα του Ομήρου και μάζεψε από εκεί πρωτόγνωρο υλικό, την γλώσσα του που ακαριαία σε μαγεύει, σε μεταπλάθει σε κάτι διάφανο όπως όπως εκείνο το αλλόκοτο πνεύμα που ντύνoνται οι τόποι του, όπως οι αλαφροίσκιωτοι που πλάθει ο λόγος του.

Ήρωες που λαχταράς να πιείς μαζί τους ένα ακόμα ποτήρι κρασί, να τους ακούς να σου διηγούνται τα δικά τους βάσανα και τον τρόπο τους να τα βολεύουν, ήρωες Φόνισσες και Γυφτοπούλες, Χαλασοχώρηδες και Άγιοι Φτωχοί, ναύτες και ψάλτες, νεαρές κοπέλες με του έρωτα το κεντρί στο βλέμμα και κυρίες γηραιές με πάθη άσβεστα και αγάπες ξεχασμένες, παιδιά και γέροι, ντύνουν τον θάνατο με δίψα για ζωή, χαίρονται στην πιο τραγική αιχμή του πόνου.

Οι χαρακτήρες του είναι άνθρωποι πλασμένοι με μέτρο και υπερβολή, με σύνεση και παραφροσύνη, γνώστης εξαίρετος της ανθρώπινης ψυχολογίας, βουτά στο ασυνείδητο του ανθρώπου και αναμετριέται με δυνάμεις ασύλληπτες στον κοινό νου, βγάζει από εκεί ήρωες γεμάτους πληγές, αλλά και αλλόκοτη θέληση για ζωή, με ουλές βαθιές από χτυπήματα της μοίρας, αλλά και με λευτερωμένο πνεύμα, όπως ένας έμπειρος πλοηγός στην φουρτουνιασμένη θάλασσα που ξέρει που να στρέψει το καράβι για να μην το σπάσουν τα κύματα, έτσι διασχίζει την έρημο του ανθρώπινου, μέχρι να βγει στο ξέφωτο, μέχρι να προσεγγίσει την απάνεμη ακτή για να φυτέψει εκεί την λύτρωση του ανθρώπου.

Σηκώνει βαρύ το φορτίο των αμαρτιών και θέλει να το διώξει από την μοίρα του γράφοντας γι΄ αυτό, να το διαβεί μόνος του το δύσβατο μονοπάτι, ζει ερημίτης με μια μοναξιά που μέσα της χωρά όλη η ανθρωπότητα, χωρά τον θεό και τον διάβολο, αγγέλους και δαίμονες.

Ο Παπαδιαμάντης υπήρξε πρωτοπόρος και ασυμβίβαστος, ανορθόδοξος και ανοίκειος, μέσα στην γαλήνια πραότητα ελλόχευε η ανταρσία και η εξέγερση, έτσι έφτιαξε τους ήρωές του με κράματα από τους δικούς του γήινους μαγνήτες, τους έντυσε με όνειρα και εφιάλτες, με έκσταση διονυσιακή και πένθος γνώριμο σαν την μορφή του εσταυρωμένου, και πάντα άφηνε παράθυρα ανοιχτά στον νου, έσπαγε τις κλειδαριές που πίσω τους στοιβάζονταν ο καθωσπρεπισμός και η σοβαροφάνεια.

Με ομορφιά και άπλετο θαυμασμό φρόντισε το δέντρο της παράδοσης και έδρεψε τους λογοτεχνικούς καρπούς του, με την λαϊκή γιορτή, την μέθη των θρύλων και των παλιών ιστοριών, την έκσταση του σάτυρου και την μέθεξη του μυστικού χορού που οργιάζει στη καθαρή ψυχή, με τέτοια υλικά πυροδότησε την έμπνευσή του και ντύθηκε στις φλόγες ο νεοελληνικός ρεαλισμός, τυλίχτηκε φωτιά και κόκκινα κάρβουνα το πυρωμένο κορμί της λογοτεχνίας μας, η γλώσσα του παγά λαλέουσα, άρρητο ρήμα, δεν αρκέστηκε σε συμβιβασμούς και κενοδοξίες, σε τυποποιήσεις και φορμαλισμούς.

Σήμερα έχουμε ανάγκη περισσότερο από ποτέ να αφεθούμε στην γοητεία της παράτολμης γραφής του, να αφήσουμε να χαράξει το πνεύμα μας η μαγική του γραφίδα και έτσι να  έρθουμε πιο κοντά στον άνθρωπο, να βάλουμε τα λόγια του βαθιά μέσα μας για να ζήσουμε ατόφια την ελληνική ψυχή…

Γιατί ο Παπαδιαμάντης είναι αυτή η ψυχή χωρίς τα φτιασίδια και τα πλουμιστά στολίδια που την έντυσαν οι νεωτερικές νόρμες και οι πολυ-πολιτισμικές μας ονειρώξεις, είναι ζωντανός παλμός που έρχεται μέσα από την χιλιόχρονη του έθνους μας ιστορία και πάλλει σε όλο το έργο του, κάθε του λέξη αντηχεί το ύψος και το βάθος του αθάνατου ελληνισμού.

Ας αγκαλιάσουμε με όλο μας το είναι αυτόν τον παντοτινά αδελφό μας και ας αφήσουμε την γλώσσα του μονάχη να μας οδηγήσει με την μυστική της έλξη στην πύλη του αόρατου…

Σε αυτή την πύλη μας περιμένει στο πάλλευκο φως μπροστά, ιερωμένος με του Χριστού την ευλογία και ιεροφάντης των αρχαίων μυστηρίων, γιατί στέκει πάντα εκεί που είναι η αλήθεια, και εκεί σε αυτό το όρυγμα της αιωνιότητας ας ανοίξουμε τα αυτιά στο θρόισμα του, την καρδιά και το μυαλό να εμποτίσουμε με αυτή την αιώνια Ελλάδα που μας άφησε κειμενική παρακαταθήκη.

«Είδα τον ναό της Αθηνάς, είδα τα ερείπια της Σουνιάδος,είδα τους κίονας της Παρθένου, να δέχωνται την μέλαχραν ανταύγεια των βελών και των φίλτρων της Εκάτης, επί των γυμνών και ηγιασμένων και χρισμένων από τας θύελλας και από τους αιώνας μάρμαρά των. Παρ’ ολίγον θα έστελνα φίλημα δια της χειρός… αλλά είχα λησμονήσει από πολλού πως στέλνονται τα φιλλήματα. Ακουσίως έκαμα τον σταυρό μου. Ο χριστιανός της σήμερον έστελλε, δια μέσου ογδοήκοντα γενεών, θρησκευτικόν χαιρετισμόν εις τον ειδωλολάτρη τον προ 25 αιώνων…»

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Στην Δημοτική Βιβλιοθήκη Δάφνης θα βρείτε τα Άπαντα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη σε τέσσερις τόμους, αλλά και και μεγάλο μέρος του πεζογραφικού του έργου σε αυτοτελή βιβλία. 

Το φωτεινό του άρμα με τα παλαίφωτα έργα του σας περιμένει για να σας οδηγήσει στους απέραντους δρόμους της μαγικής λογοτεχνίας του. 🔵

 

Εκ μέρους της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Δάφνης

Αργύρης Καραβούλιας

Συγγραφέας - Δημοσιογράφος